21.08.2024

Dobra reputacja w transporcie

CZYM JEST DOBRA REPUTACJA?

Dobrą reputację, stanowiącą warunek wykonywania zawodu przewoźnika drogowego, można zdefiniować jako spełnienie przez przedsiębiorcę transportowego lub zarządzającego transportem wymogu niekaralności za określone przestępstwa umyślne z dziedziny prawa handlowego, upadłościowego, płac i warunków zatrudnienia, prawa o ruchu drogowym, odpowiedzialności zawodowej, handlu ludźmi lub narkotykami albo inne poważne, bardzo poważne lub najpoważniejsze naruszenia przepisów w dziedzinie transportu drogowego.

Istotą dobrej reputacji jest legitymowanie się nią zarówno w czasie ubiegania się o zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, jak i przez cały czas jego wykonywania.

DOBRA REPUTACJA W CZASIE UBIEGANIA SIĘ O ZEZWOLENIE

W przypadku ubiegania się o zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego o posiadaniu dobrej reputacji decyduje niekaralność za konkretne przestępstwa umyślne w dziedzinach określonych w art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, wymienione w art. 5 ust 2a ustawy o transporcie drogowym oraz brak uznania w którymś z państw członkowskich za niezdolnego do kierowania operacjami transportowymi przedsiębiorcy

W celu wykazania dobrej reputacji potrzebne jest zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności za wskazane przestępstwa. Potrzebne jest również złożenie oświadczenia o niekaralności za poważne naruszenia, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, w tym najpoważniejsze naruszenia określone w załączniku IV do rozporządzenia (WE) nr 1071/2009.

Chodzi o konkretne, wymienione w ustawie przestępstwa, a nie ogólny wymóg niekaralności. W art. 5 ust 2a ustawy o transporcie drogowym wskazano, że chodzi o następujące przestępstwa: z art. 173-175, art. 178-180, art. 189a, art. 218-221, art. 296-306 i art. 308 Kodeksu karnego, art. 586-589 Kodeksu spółek handlowych, art. 522 i art. 523 Prawa upadłościowego,art. 53-64 i art. 68 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, art. 399 i art. 400 Prawa restrukturyzacyjnego. Karalność za inne, niewymienione w przepisie przestępstwa, nie powoduje utraty dobrej reputacji.

DOBRA REPUTACJA W CZASIE WYKONYWANIA ZAWODU PRZEWOŹNIKA

Dobra reputacja jest wymagana przez cały czas wykonywania zawodu przewoźnika drogowego, a jej utrata będzie powodowała niemożność jego wykonywania.

Wobec przewoźnika drogowego, zarządzającego transportem lub osoby fizycznej wykonującej zadania zarządzającego transportem w imieniu mikroprzedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie w zakresie spełniania wymogu dobrej reputacji w sytuacji gdy:

  1. wobec członka organu zarządzającego osoby prawnej, osoby zarządzającej spółką jawną, komandytową lub komandytowo-akcyjną, osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, zarządzającego transportem lub osoby fizycznej wykonującej zadania zarządzającego transportem w imieniu mikroprzedsiębiorcy, orzeczono prawomocny wyrok skazujący za przestępstwo w dziedzinach określonych w art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, wymienione w art. 5 ust. 2a;
  2. wobec przewoźnika drogowego, zarządzającego transportem lub osoby fizycznej wykonującej zadania zarządzającego transportem w imieniu mikroprzedsiębiorcy:
    • wydano wykonalną decyzję administracyjną lub wykonalne decyzje administracyjne o nałożeniu kary pieniężnej za poważne lub bardzo poważne naruszenia wymienione w odpowiednich przepisach, jeżeli częstotliwość ich występowania wymaga oceny dobrej reputacji,
    • wydano wykonalną decyzję administracyjną o nałożeniu kary pieniężnej za naruszenie określone w załączniku nr 3 lub 4 do ustawy o transporcie drogowym lub załączniku nr 1 do ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych, które zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403 zostało zakwalifikowane jako najpoważniejsze naruszenie,
    • orzeczono lub nałożono prawomocnie karę w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym za naruszenie, które zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403 zostało zakwalifikowane jako najpoważniejsze naruszenie; poważne naruszenie lub bardzo poważne naruszenie, jeżeli częstotliwość występowania naruszeń, zgodnie z załącznikiem II do tego rozporządzenia, wymaga oceny dobrej reputacji.

Postępowanie w zakresie spełniania wymogu dobrej reputacji przewoźnika drogowego zostanie wszczęte również wtedy, gdy wobec kierowcy wykonującego przewóz na rzecz tego przewoźnika drogowego orzeczono lub nałożono w drodze mandatu karnego lub mandatów karnych prawomocnie karę za wykroczenie stanowiące naruszenie określone w załączniku nr 1 do ustawy o transporcie drogowym lub załączniku nr 1 do ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych, które zostało zakwalifikowane jako najpoważniejsze naruszenie lub poważne naruszenie lub bardzo poważne naruszenie, jeżeli częstotliwość występowania naruszeń, zgodnie z załącznikiem II do tego rozporządzenia, wymaga oceny dobrej reputacji.

UTRATA DOBREJ REPUTACJI – POSTĘPOWANIE

Samo podejrzenie lub oskarżenie o popełnienie przestępstwa, nie powoduje utraty dobrej reputacji. Skutek taki wywiera dopiero prawomocne skazanie, przy czym utrata dobrej reputacji nie następuje automatycznie, ale musi być wydana w tym przedmiocie decyzja, poprzedzona postępowaniem administracyjnym przeprowadzonym przez odpowiedni organ (art. 7d ust. 2 ustawy o transporcie drogowym). Organem tym jest starosta właściwy ze względu siedzibę przewoźnika – w przypadku transportu krajowego, albo Główny Inspektor Transportu Drogowego – w przypadku licencji wspólnotowej, jeżeli przedsiębiorca nie występował z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego przez starostę.

W przypadku naruszeń innych niż popełnienie przestępstwa, a powodujących utratę dobrej reputacji, jej utrata również nie następuje automatycznie z chwilą dokonania naruszenia lub ukarania za nie. Ukaranie za naruszenie stanowi podstawę przeprowadzenia przez odpowiedni organ (starostę lub GITD) postępowania w zakresie spełniania wymogu dobrej reputacji, które to postępowania może zakończyć się w dwojaki sposób:

  • wydaniem decyzji stwierdzającej utratę dobrej reputacji – w przypadku uznania, że utrata dobrej reputacji będzie stanowiła proporcjonalną reakcję za popełnione naruszenia, albo
  • wydaniem decyzji stwierdzającej, że dobra reputacja pozostaje nienaruszona – w przypadku uznania, że utrata dobrej reputacji będzie stanowiła nieproporcjonalną reakcję za popełnione naruszenia.

W przypadku prawomocnego skazania za przestępstwo, wydanie decyzji stwierdzającej utratę dobrej reputacji jest obligatoryjne. Prawomocne skazanie za przestępstwo wprost przekłada się na decyzję organu, nie pozostawiając w tym zakresie luzu decyzyjnego (Staroście lub GITD). Tak przynajmniej wynika z literalnego brzmienia przepisów ustawy transporcie drogowym.

Natomiast w przypadku dopuszczenia się naruszeń innych niż popełnienie przestępstwa, może to, ale nie musi, skutkować utratą dobrej reputacji. Ostateczne decyzja w tym zakresie należy do odpowiedniego organu – Starosty lub Głównego Inspektora Transportu Drogowego (w zależności od rodzaju licencji).

OKOLICZNOŚCI BRANE POD UWAGĘ PRZEZ ORGAN PRZY OCENIE DOBREJ REPUTACJI

W przypadku naruszeń innych niż popełnienie przestępstwa, przy dokonywaniu oceny dobrej reputacji, organ weźmie pod uwagę w szczególności:

  • czy liczba stwierdzonych naruszeń jest nieznaczna w stosunku do liczby kierowców zatrudnionych przez przedsiębiorcę bądź będących w jego dyspozycji oraz skali prowadzonych operacji transportowych;
  • czy istnieje możliwość poprawy sytuacji w przedsiębiorstwie, w tym czy w przedsiębiorstwie podjęto działania mające na celu wdrożenie prawidłowej dyscypliny pracy lub wdrożono procedury zapobiegające powstawaniu naruszeń obowiązków lub warunków przewozu drogowego;
  • interes społeczny kontynuacji działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, w szczególności jeżeli cofnięcie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego spowodowałoby w znaczący sposób wzrost poziomu bezrobocia w miejscowości, gminie lub regionie;
  • opinię polskiej organizacji o zasięgu ogólnokrajowym zrzeszającej przewoźników drogowych, działającej od co najmniej 3 lat, której przedsiębiorca jest członkiem.

Katalog wyżej wymienionych okoliczności nie jest jednak zamknięty, na co wskazuje zwrot „w szczególności”, a zatem organ będzie mógł wziąć pod uwagę również inne okoliczności, które nie zostały wymienione w przepisach wprost.

KONSEKWENCJE UTRATY DOBREJ REPUTACJI

Z utratą dobrej reputacji wiążą się poważne konsekwencje, bowiem w przypadku stwierdzenie jej utraty, odpowiedni organ (Starosta lub GITD) zawiesi zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. W takiej sytuacji wykonywanie transportu drogowego będzie równoznaczne z wykonywaniem przewozu bez zezwolenia.

ODZYSKANIE DOBREJ REPUTACJI (ŚRODKI REHABILITACYJNE)

Utrata dobrej reputacji nie jest bezterminowa. Możliwe jest jej odzyskanie przez zastosowanie środków rehabilitacyjnych. Ustawa o transporcie drogowym (art. 7e) odwołując się do art. 6 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, wymienia następujące środki rehabilitacyjne:

  • zatarcie skazania za przestępstwa określone w art. 5 ust. 2a;
  • zatarcie skazania za wykroczenia stanowiące naruszenia określone w załączniku IV do rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 lub załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403;
  • upływ roku od dnia nałożenia grzywny w formie mandatu karnego za wykroczenia stanowiące naruszenia określone w załączniku IV do rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 lub załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403;
  • uznanie za niebyłe nałożonych sankcji administracyjnych za naruszenia określone w załączniku IV do rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 lub załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403.

Sankcję administracyjna uważa się za niebyłą – po upływie roku od dnia wykonania decyzji administracyjnej o jej nałożeniu.