Konsekwencje niestawienia się na kontrolę towaru SENT

Nieprzedstawienie pojazdu wraz z towarem do kontroli skarbowej, mimo otrzymania wezwania, skutkuje poważnymi konsekwencjami finansowymi. Przewoźnik ma obowiązek zapewnić, że towar zostanie poddany kontroli w wyznaczonym miejscu, a brak realizacji tego obowiązku może skutkować nałożeniem kary w wysokości 20 000 zł.

Obowiązek podstawienia pojazdu z towarem do kontroli

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 lipca 2024 r. (sygn. akt II GSK 553/24) naczelnik urzędu celno-skarbowego nałożył karę pienężną w wysokości 20 000 zł na przewoźnika, który nie dopełnił obowiązku przedstawienia pojazdu z towarem zgłoszonym w systemie SENT.

Podstawą prawną tej decyzji były przepisy ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 1218, z późn. zm., dalej: ustawa SENT).

Międzynarodowy transport odpadów

W omawianej sprawie przewoźnik zgłosił w systemie PUESC przewóz z Litwy do Francji 22 350 kg odpadów o nazwie „electronic scrap” (kod odpadu 160216). Po otrzymaniu wezwania do przedstawienia środka transportu z towarem na terminalu, przewoźnik nie skontaktował się z urzędem, ani nie dostarczył pojazdu na miejsce kontroli.

Procedura wezwania do kontroli

Po otrzymaniu wezwania przewoźnik ma obowiązek:

• skontaktować się telefonicznie z urzędem celno-skarbowym wskazanym w wezwaniu;
• uzgodnić termin i miejsce dostarczenia towaru do kontroli;
• dostarczyć pojazd wraz z towarem w wyznaczonym czasie.

Kontrola pojazdu odbywa się zwykle w oddziale celnym urzędu celno-skarbowego, zlokalizowanym najbliżej miejsca zakończenia przewozu, np. na granicy. W omawianym przypadku kierowca nie podstawił pojazdu do kontroli, co zostało uznane za poważne naruszenie przepisów ustawy SENT.

Odpowiedzialność przewoźnika

Władze celno-skarbowe uznały, że fakt poinformowania kierowcy o obowiązku stawienia się do kontroli nie zwalnia przewoźnika z odpowiedzialności. Przepisy ustawy SENT (art. 12a ust. 3 i 4) wyraźnie wskazują, że to przewoźnik odpowiada za przedstawienie pojazdu z towarem do kontroli. Odpowiedzialność za działalność gospodarczą spoczywa na przedsiębiorcy, niezależnie od relacji prawnych łączących go z pracownikami.

Skarga przewoźnika

Przewoźnik złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, który oddalił roszczenie. Sąd podkreślił, że urzędy prawidłowo oceniły sprawę, przypisując przewoźnikowi odpowiedzialność za niedopełnienie obowiązku wynikającego z ustawy SENT. Rozważono również możliwość odstąpienia od ukarania, jednak uznano, że przesłanki ulgi nie mogły zostać zastosowane.

Brak kontroli nad pojazdem

Nieprzedstawienie pojazdu wraz z towarem objętym zgłoszeniem SENT stanowi poważne naruszenie. Uniemożliwia to sprawdzenie, czy towar dotarł na miejsce przeznaczenia oraz czy na trasie nie został zamieniony na inny, pochodzący z niewiadomego źródła. W omawianej sprawie przewoźnik był już wielokrotnie karany za podobne naruszenia, co dodatkowo wpłynęło na decyzję o nałożeniu kary.

Podsumowanie

Na przewoźnika, który nie dostarczył pojazdu z towarem do kontroli, nałożono karę w wysokości 20 000 zł. Wyrok NSA z dnia 16 lipca 2024 r. (sygn. akt II GSK 553/24) potwierdza, że przestrzeganie obowiązków wynikających z ustawy SENT jest kluczowe dla uniknięcia sankcji finansowych i zapewnienia prawidłowości realizacji transportu towarów.